Je kent er vast wel één of misschien ben je het zelf. Iemand die liever geeft dan ontvangt, altijd denkt aan de behoeften van een ander en iedereen graag ondersteunt bij het oplossen van problemen: De Helper. Zij of hij is te herkennen aan dienstbaarheid, vlijt en vaak aan het volstrekte onvermogen taken te delegeren. Helpers zijn geliefd en geen wonder: ze nemen anderen nogal wat werk uit handen. Er wordt nooit een vergeefs beroep op ze gedaan: klassenouder, voetbal carpoolplanner, kadootjes regelaar en natuurlijk thuis de privé organizer en niet te vergeten was/poets/kookvrouw-man.
Managers in het middenkader zijn hier in mijn ervaring ook vaak mee behept. Ik heb jarenlang een team van vrouwelijke midden managers aangestuurd en zag de patronen zowel zakelijk als privé: van een manager die alles zelf wilde doen, haar medewerkers nergens mee vertrouwde en last had van IKHZNZS ( Ik Kan Het Zelf Net Zo Snel) en VIDHU (Voordat Ik Dat Heb Uitgelegd) tot de manager die haar bijna volwassen kinderen elke dag ontbijt op bed bracht. Ik herinner me levendige en leuke gesprekken hierover met deze 2 keien van managers/moeders die uitstekend op zichzelf konden reflecteren. Het zijn lastig te doorbreken patronen, weet ik ook uit eigen ervaring. Bewustwording is wel van belang want het is maar een dun lijntje tussen ‘ laat mij dat maar even doen’ en ‘NIEMAND ZIET HIER OOIT WAT IK ALLEMAAL DOE.’ Als je die lijn over gaat, ben je verloren. Dan heb je al die tijd niet voor de ander gezorgd voor de ander, maar omdat je er iets voor terug verwachtte: waardering. En niets menselijks is ons mensen vreemd: iedereen wil af en toe een schouderklopje krijgen. Als je er echter van afhankelijk wordt, is het lastig, dan opereer je niet meer autonoom, met afstand. De uiterste consequentie is dat je letterlijk opbrandt en De Uitgebluste Helper wordt. DUH dus! Logisch?
Onlangs deed ik een Energy Assessment debrief met een cliënt die zich duidelijk in deze gevarenzone bevindt. Ze was zich daar tot dan toe echter niet van bewust. Ze wist wel dat ze moe was, erg moe en eigenlijk altijd. Toen ik vroeg wat ze aan ontspanning deed, antwoordde ze bijna gepikeerd dat ze daar met vier kinderen en een fulltime baan in de zorg toch echt geen tijd voor had. Ze houdt van wandelen maar voelt zich schuldig als ze daar tijd aan besteedt, want er is altijd wel iets te doen in het huis of voor de kinderen. De laatste keer dat ze zomaar een eind had gewandeld was bijna 2 jaar geleden. Naarmate het gesprek vorderde, groeide haar bewustwording dat er geen balans meer was tussen zorgen voor anderen en zorgen voor zichzelf. En het is zoals ze in het vliegtuig zeggen: eerst je eigen zuurstofmasker op en dan pas een ander helpen. Ik vroeg aan het einde van het gesprek wat voor actie ze ging ondernemen. Een wandeling zo maar plannen ging nog te ver, maar een gesprek met haar partner hierover voelde goed als een eerste stap. Want ze was er van overtuigd geraakt dat ze iets wilde veranderen.
Moraal van het verhaal? Let op als je jezelf van die teksten met hoofdletters hoort bezigen en bedenk dat goede zorg voor anderen begint bij het goed zorgen voor jezelf! Wordt een Bewuste Helper in plaats van een Uitgebluste! DUH..
Heidy Knol 